Haber

Taslak mevzuata göre Avrupa Birliği, lityum ve nadir toprak elementleri gibi kritik öneme sahip malzemeler için merkezi satın alma ajansı kurmayı ve üye ülkeleri yeni madenler ve işleme tesisleri için izinleri hızlandırmaya zorlamayı hedeflemektedir.

14 Mart'ta kamuoyuna duyurulacak olan ve Salı günü Reuters tarafından görülen Kritik Öneme Sahip Hammadde Yasası (CRMA), 2050 itibariyle AB'nin bloğun net sıfır sera gazı emisyonuna geçme hedefini karşılamak için gereken malzemelere erişimini sağlamayı amaçlamaktadır.

Hem AB hem de ABD, AB'nin nadir toprak elementlerinin yaklaşık %95'ini sağlayan Çin'e olan bağımlılıklarını dizginlemeye çalışmaktadır.

Geçen yılın Eylül ayında AB, elektrikli araçlar (EV’ ler) ve rüzgar türbinleri için gerekli olan lityum, kobalt ve manganez gibi diğer önemli malzemeleri de hedefleyen CRMA'nın dahil edilmesi ile bu sorunu çözeceğini söylemiştir.

CRMA yasası taslağında, "Birliğin ekonomik direncini ve stratejik özerkliğini korumak için güvenli ve sürdürülebilir kritik hammadde arzına erişimi sağlayacak önlemlerin alınması gereklidir." ifadesi geçmiştir.

Taslakta, CRMA ile eylemi koordine etmek için Avrupa Kritik Hammaddeler Kurulu adında yeni bir kurum kurulacağı, böylece 2030 yılına kadar AB'nin her yıl gereksinim duyulan stratejik malzemelerin en az %10'unu dahili olarak üretebileceği ve en az %40'ını işleyebileceği belirtilmiştir.

Kapsamlı ve işbirlikçi önlemlerin 27 AB üyesi arasında yaşamsal önem taşıdığı belirtilmiştir.

Taslakta, "Kritik öneme sahip hammaddelerin güvenli ve sürdürülebilir şekilde tedarik edilmesini sağlamaya yönelik eşgüdümsüz ulusal önlemlerin, rekabeti bozma ve iç pazarı parçalama potansiyeli yüksektir." denmiştir.

MERKEZİ SATIN ALMA KURUMU

Birçok kritik malzemede piyasaların çoğu zaman şeffaf olmayan doğası nedeniyle AB, merkezi satın alma kurumu kurarak elini güçlendirmeyi ummaktadır.

CRMA taslağında "Komisyon, ilgili sendika alıcılarının taleplerini toplayabilecek ve daha sonra onlar adına küresel olarak satıcılarla müzakere edebilecek bir sistem kuracaktır." denmiştir.

Herhangi bir satın alma sisteminin AB rekabet yasasına uygun olacağı da eklenmiştir.

CRMA ayrıca, yeni madenler ve işleme tesisleri inşa etmek isteyen işletmelerin külfetli ve uzun izin alma süreciyle ilgili şikayetlerini ele almaya çalışmaktadır.

Yeni mevzuata göre, AB'nin bazı projeleri stratejik olarak adlandırabileceği, bunun da izinlerin ve olası devlet fonları da dahil olmak üzere finansmana erişimin kolaylaştırılacağı anlamına geleceği belirtilmiştir.

CRMA taslağında stratejik maden projelerinin 24 ay içinde izin alması gerektiği ve işleme tesislerinin izinleri en fazla 12 ayda alacağı ifade edilmiştir.

CRMA’nın ayrıca üye devletlerin AB çapındaki stokların gerekli seviyelerine karar vermeden önce mevcut stokları bildirmesini isteyerek potansiyel stratejik stoklar için zemin hazırlayacağı da ifade edilmiştir.

AB, ayrıca bloktaki kritik minerallerin satıcılarının potansiyel müşterilerin isterlerse sürdürülebilir ürünler satın almalarını sağlamak için çevresel ayak izi göstermelerini şart koşacaktır.

(Reuters)