Haber

ABD, Avrupa ve Çin arasındaki teknolojiye yönelik ticaret savaşı giderek kızışıyor. Çin ve ABD yapay zekaya ve çip üretimine kadar her alanda teknolojik hakimiyet için mücadele ediyor. Çip savaşlarında ilk perdede ABD, bazı Avrupa ülkelerini de arkasına alarak Çin'e yönelik çip kısıtlamasına giderken bu kez benzer bir hareket Çin cephesinden geldi.

Ülke, galyum ve germanyum adı verilen ve yarı iletkenlerin üretiminde kullanılan iki özel malzemenin ihracına 1 Ağustos'tan itibaren kısıtlama getirmeyi planlıyor. Çin'in aldığı bu karar, ABD ile ticaret savaşını daha da alevlendirirken, küresel tedarik zincirlerinde çip noktasında daha büyük bir krizin eşiğine gelinebilir.

Yellen'ın ziyareti öncesi dikkat çekici hamle

Analistler, Çin Ticaret Bakanlığı'nın ulusal güvenliği korumak için yaptığını söylediği bu hamleyi, Washington'un Çin'in teknolojik ilerlemelerini engellemeye yönelik artan çabalarına bir yanıt olarak değerlendirdi. Bu kararın ABD Bağımsızlık Günü arifesinde ve ABD Hazine Bakanı Janet Yellen'ın Pekin ziyaretinden hemen önce duyurulması ise dikkat çeken bir başka nokta oldu.

Germanyum cevherleri nadir toprak elementi olarak kabul ediliyor. Germanyumun çoğu çinko üretiminin bir yan ürünü ve kömürün uçucu külünden elde ediliyor. Avrupa endüstri birliği Critical Raw Materials Alliance'a (CRMA) göre, Çin dünyadaki germanyumun yaklaşık yüzde 60'ını üretiyor, geri kalanı ise Kanada, Finlandiya, Rusya ve ABD'den geliyor.

Çin Küresel Madencilik Birliği Başkanı Peter Arkell yaptığı açıklamada yaşanan bu son gelişmeyi "Çin, Amerikan ticaret kısıtlamalarını can evinden vurdu" sözleriyle anlattı.

Çip kısıtlaması Avrupa'yı tedirgin etti

Avrupa Komisyonu endişelerini dile getirirken, Almanya Ekonomi Bakanı Robert Habeck kontrollerin lityum gibi maddeleri de kapsayacak şekilde genişletilmesinin "sorunlu" olacağını söyledi.

Çin ihracatı kesti, metallerin fiyatı fırladı

ABD'li bir yarı iletken üreticisi, ihracat izni için başvuruda bulunduğunu açıklarken, Çin merkezli bir germanyum üreticisi fiyatların kısıtlama kararının duyurulması sonrası hızla yükseldiğini söyledi. Bahsi geçen 8 galyum ve 6 germanyum ürünü diğer yüksek teknoloji sektörlerinde de halihazırda kullanılıyor. 

Çin gümrüklerine göre, ülke geçen yıl 43,7 metrik ton işlenmemiş ve işlenmiş germanyum ihraç etti.

Metal endüstrisindeki bazı kişiler, 12 yıl önce Japonya ile yaşanan bir anlaşmazlık nedeniyle sevkiyatları durduran Çin'in nadir toprak ihracatına yeni kısıtlamalar getirebileceğinden korktuklarını söyledi. Çin, elektrikli araçlarda ve askeri teçhizatta kullanılan bir metal grubu olan nadir toprak elementlerinde dünyanın en büyük üreticisi konumunda.

Çin, kısıtlanan metallerin baskın üreticisi

Arkell, "Galyum ve germanyum, teknoloji ürünleri yelpazesi için çok önemli olan küçük metallerden sadece birkaçı ve Çin bu metallerin çoğunun baskın üreticisi" dedi ve ekledi: "Kısa ve hatta orta vadede Çin'in yerini başka bir ülkenin alabileceğini düşünmek hayalcilik olur"

Galyum, çinko cevherlerinde ve boksitte eser miktarda bulunuyor ve alüminyum yapmak için boksit işlenirken galyum metali üretiliyor. Bu metalin yüzde 80'i Çin topraklarından çıkarılıyor.

Çin, dünyadaki galyum ve germanyumun üretiminin çok büyük bir kısmını tek başına sırtlamış durumda. Haber sitesi Caixin, gümrük verilerine dayanarak 2022 yılında Çin'in en büyük galyum ürünleri ithalatçılarının Japonya, Almanya ve Hollanda olduğunu söyledi. Haberde, germanyum ürünlerinin en büyük ithalatçılarının Japonya, Fransa, Almanya ve Amerika Birleşik Devletleri olduğu belirtildi.