Kamu

Kaynak: TMMOB HKMO web sayfası

TMMOB HKMO Hakkında

“TMMOB’LA YAŞIT HKMO

Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, TMMOB’la aynı yılda, 1954’de kuruldu. Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, Birliğin 10 kurucu üyesi Oda’dan biridir.

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) 7303 sayılı Yasa, 66 ve 85 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamelerle değişik 6235 sayılı Yasayla 1954 yılında kurulmuştur. TMMOB tüzel kişiliğe sahip, Anayasanın 135. Maddesinde belirtilen kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşudur. Kuruluşunda 10 Odası ve yaklaşık olarak 8.000 üyesi bulunan TMMOB‘nin, 2021 yılı sonu itibari ile oda sayısı 24, üye sayısı ise 618 bin 796 olmuştur.

TMMOB çalışmalarını 24 Oda, bu Odalara bağlı 213 şube ve 50 İl/İlçe Koordinasyon Kurulu ile sürdürmektedir. TMMOB‘ye bağlı odalara 108 farklı mühendislik, mimarlık ve şehir plancılığı disiplininden mezun olan mühendis, mimar ve şehir plancıları üyedir.

TMMOB, Odalarının kendi eşdeğeri kuruluşlarla kurdukları ilişkilerine paralel olarak Dünya Mühendislik Birlikleri Federasyonu‘nun (WFEO) üyesidir.

TMMOB ve bağlı Odaları;

Mesleki demokratik kitle örgütüdür.

Demokrat ve yurtsever karakterdedir.

Emekten ve halktan yanadır.

Anti-emperyalisttir, Yeni Dünya Düzeni teorilerinin, ırkçılığın ve gericiliğin karşısındadır.

Siyasetin dar anlamını aşar, yaşamın her olayını siyasetle ilişkili görür.

Barıştan yanadır.

İnsan hakları ihlallerine karşıdır, insanlık onurunun korunmasından yanadır.

Örgütsel bağımsızlığını her koşulda korur, gücünü sadece üyesinden ve bilimsel çalışmalardan alır.

Meslek ve meslektaş sorunlarının, ülkenin ve halkın sorunlarından ayrılamayacağını kabul eder.

Politikanın oluşturulmasında ve uygulanmasında demokratik merkeziyetçi yöntemleri uygular.

Karar alma süreçlerinde demokratik ve katılımcıdır.

Bağlı Odaları ile birlikte mühendis, mimar ve şehir plancılarının meslek alanlarını düzenler, üyesinin ve halkın çıkarlarını korur.

Sanayileşme ve demokratikleşme alanlarında durum tespitleri yapar, politikalar ve çözüm önerileri üretir. Ülkenin demokratikleşmesi için çaba sarf eder.

Kamuoyu oluşturmaya yönelik çalışmalar içinde tartışmasız yer alır.

Demokratik Kitle Örgütleri ve sivil toplum örgütleri ile ilkeli ve demokratik işbirliği içerisindedir.

TMMOB yasası‘nda birliğin amaçları şöyle sıralanmıştır:

-Günün gerek ve koşullarına ve mevcut olanaklara göre, yasa ve tüzük hükümleri içinde kalmak üzere, mühendis ve mimarları meslek kollarına ayırmak, meslek ve çalışma konuları aynı ya da birbirine yakın bulunan mühendis ve mimarlık grubu için Odalar kurmak.

-Mühendislik ve mimarlık mesleği mensuplarının ortak gereksinmelerini karşılamak, mesleki etkinlikleri kolaylaştırmak, mesleğin genel yararlara uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleriyle ve halkla olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere, meslek disiplinini ve ahlakını korumak; kamunun ve ülkenin çıkarlarının korunmasında, yurdun doğal kaynaklarının bulunmasında, korunmasında ve işletilmesinde, çevre ve tarihi değerlerin ve kültürel mirasın korunmasında, tarımsal ve sınai üretimin artırılmasında, ülkenin sanatsal ve teknik kalkınmasında gerekli gördüğü tüm girişim ve etkinliklerde bulunmak.

-Meslek ve çıkarları ile ilgili işlerde, resmi makamlar ve öteki kuruluşlar ile işbirliği yaparak gerekli yardımlarda ve önerilerde bulunmak, meslekle ilgili bütün mevzuatı, normları, bilimsel şartnameler, tip sözleşmeler ve bunlar gibi bütün bilimsel evrakı incelemek ve bunların değiştirilmesi, geliştirilmesi, ya da yeniden konulması yolunda önerilerde bulunmak.

TMMOB ve HKMO‘nun Kuruluşuna Kadar Mühendis Örgütlenmeleri

Avrupa‘da ve ABD‘de 19. yüzyılın ortalarında başlayan mühendis ve mimar örgütlenmesi, ülkemizde 2. Meşrutiyetle birlikte başlamıştır.

1908‘de İstanbul‘da çok sayıda sivil örgütün kurulduğu bilinmektedir. Bunlardan birisi de Osmanlı Mühendis ve Mimar Cemiyetidir. Cemiyet 1912 yılında etkinliklerini askıya almış ve 1919‘da yeniden çalışmalarına başlamış ve varlığını 1922 yılına kadar sürdürmüştür.

Cumhuriyetten sonra ilk örgütlenmeler Mayıs 1926 yılında kurulan ve merkezleri Ankara‘da bulunan Türk Mühendisler Birliği ve Türk Yüksek Mühendisler Birliği adı altında gerçekleşmiştir.

Birliklerin amaçları arasında "memleketin ilerlemesine ve milli iktisadın inkişafına ve kuvvetlenmesine hizmet emeli ile mesleğin yükselmesine çalışmak", "meslek haklarını ve azanın ihtiyaç ve menfaatlerini temin ve himayeye, mühendisler arasında tanışma ve tesanütün artmasına hizmet etmek", "başka memleketlerden mühendis getirilmesine ihtiyaç kalmayacak derecede meslektaşların yetiştirilmesi için gençliğin mesleğe karşı rağbetini artırmaya; sermaye getirme mecburiyeti olmadıkça, memleketimizde yapılarak inşaatın Türk Mühendis Müteahhitlerine yaptırılmasını ve memlekette yerli ve ecnebi müesseselerde Türk Mühendislerinin çalıştırılmasını temine çalışmak" yer almaktadır.

Bu örgütü Şubat 1927 tarihinde kurulan Türk Yüksek Mimarlar Birliği izlemiştir. Birliğin amacı "Türk Yüksek Mimarları arasında fikri ve mesleki dayanışmayı temine, memleket içinde ve dışında Türk mimarisini ve mimarlığını tanıtmaya, Türk mimarlık sanatının ve inşaat bilgisinin beynelmilel terakkilere göre inkişafına ve Türk yüksek mimarlarının mesleki, iktisadi ve hukuki menfaatlerini korumak" olarak belirtilmektedir.

Daha sonraları bu örgütlere çeşitli tarihlerde uzmanlık dallarında örgütler eklenmiştir. Bu örgütler arasında, kurulduktan sonra başka örgütlerle birleşenler de bulunmaktadır.

Bu örgütlerin tam bir listesi henüz çıkarılamamıştır. Bilinen örgütler şunlardır: Türk Mühendisler Birliği, Türk Yüksek Mühendisler Birliği, Türk Gemi Mühendisleri Cemiyeti, Türk Maden Mühendisleri Birliği, Türk Yüksek Maden Mühendisleri Birliği, Karabük Ağır Sanayi Mühendisleri Derneği, Türkiye Jeoloji Kurumu, Türkiye Harita ve Kadastrocular Cemiyeti, Türk Yüksek Mimarlar Birliği, Orman Mühendisleri Cemiyeti, Türk Yüksek Ziraat Mühendisleri Birliği.

HKMO KURULUŞ SÜRECİ

Ülkemizde Harita ve Kadastro Mühendisliği eğitimine, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün (dönemin Genel Müdürü Mümtaz Tarhan’ın gayretleriyle) girişimleriyle, 1949 yılında İstanbul Teknik Okulu (şimdiki adıyla Yıldız teknik Üniversitesi) bünyesinde eğitimine başlanılan Harita ve kadastro Mühendisliği bölümü ilk mezunlarını 1952 yılında ve 7 kişi olarak vermiştir.

Cumhuriyet öncesi ülkemizde haritacılık eğitimi veren, 1800’lü yıllarda kurulmuş okullar mevcuttur. Bunların bir kısmı askeri amaçla kurulmuştur. Sivil amaçlı olanı ise 1911 yılında kurulan, daha sonra bilinen adı ile günümüze kadar gelen Kadastro Lisesidir.

Cumhuriyet döneminde, Savunma Bakanlığı adına yurt dışına gönderilerek mühendislik eğitimi alan ve dönüşte Harita Genel Komutanlığı bünyesinde çalışma zorunluluğu olan ilk kuşak Harita Mühendisleri yetiştirilmiştir. Bu mühendisler askeri kimlikte olup toplam sayıları yaklaşık 30 dur.

1950’nin ilk yıllarında gündemde olan Mühendis ve Mimar Odalarının kurulması girişimleri meslek gruplarını harekete geçirir. 1954 yılında yasalaşan TMMOB Kanunu gereği Oda kurulması koşullarında birisi de 50 üye olması zorunluluğudur. Bu nedenle üye sayısının 50 ye çıkarılması için dönemin genç mühendisleri, Harita Genel Komutanlığı bünyesindeki asker mühendisleri de üye olarak kayıt ederek yeterli sayıya ulaşmışlardır. TMMOB kuruluş sürecine ise Harita Kadastrocular Cemiyetinden katılım sağlanmıştır. Dönemin genç mühendisleri, aralarında ciddi bir tartışma yaparak “bağımsız bir Oda mı kurulsun yoksa İnşaat Mühendisleri Odası içinde mi yer alınsın” sürecini yaşamışlar ve Karar “bağımsız bir Oda kurulsun” şeklinde çıkmıştır.

Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 1954 yılında 50 üyesi ile TMMOB kuruluşunda yer alan 10 Oda’dan biri olarak kurularak tarihsel süreç içerisinde yerini almıştır. Dönemin genç mühendislerini, öngörü, emek ve büyük uğraşlarından ötürü kutluyor, saygı ve sevgi ile anıyoruz.

Ocak 2018 tarihi itibariyle Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası; HKMO Genel Merkez, 10 Şube, 9 Merkeze Bağlı Temsilcilik, 175 adet İl/İlçe Temsilciliği, 25 adet İş yeri temsilciliği ve 17000’i aşkın ( aktif 15460) üyesi ile kamu kurumu niteliğinde, özerk ve demokratik bir kurumsal yapıdadır.

TMMOB 1. Olağan Genel Kurulu 18-22 Ekim 1954 tarihinde yapıldı.